Kata (układ formalny) (jap. 型, 形 kata, standardowa forma ruchu, postawy itp. w sztukach walki i sporcie) – japońskie słowo oznaczające wysoce sformalizowany rodzaj ćwiczeń stosowanych w wielu tradycyjnych sztukach i sportach walki. (…) W kata wykonywanych w parach jeden z ćwiczących pełni rolę nauczyciela, a drugi ucznia. Nauczyciel inicjuje akcję wykonując określony atak, natomiast zadaniem ucznia jest wykonanie obrony przewidzianej wobec tego rodzaju ataku (źródło: WIKIPEDIA)
Nie bójcie się! Tu nie chodzi o atak i obronę! Wręcz przeciwnie, chodzi o synchroniczne współdziałanie.
Kata to element sztuki działania adekwatnego do sytuacji. W przypadku Improvement Kata – sztuki myślenia, postępowania i komunikacji na linii przełożony-podwładny – Nauczyciel-Uczeń, w odniesieniu do osiągania celów i podejmowania działań doskonalących.
Improvement Kata to rutyna, którą praktykujesz, aż stanie się nawykiem, który budować będzie w Tobie coraz to nowe kompetencje. Kompetencje, które możesz wykorzystać podczas osiągania tego i kolejnych celów.
W Improvement Kata, również występuje „para” w postaci nauczyciela oraz ucznia. Nauczycielem jest przełożony, a uczniem pracownik/zespół pracowników, którzy podejmują działania służące osiągnięciu uzgodnionego długoterminowego celu.
Nauczyciel „uprawia” tzw. Coaching Kata, co zgodnie z zasadami coachingu stawia go w roli zadającego pytania, a nie wskazującego zadania do wykonania. Pytania te są bardzo konkretne, jednoznacznie określone i służące przede wszystkim refleksji u jego uczniów.
Jednocześnie Nauczyciel kieruje się w swoich działaniach 3 założeniami:
- Zespół nie musi osiągnąć celu za pierwszym razem
- Ścieżka do celu nie jest przewidywalna ani prosta
- Eksperymentujesz by zweryfikować, którą drogą dojdziesz do celu
Te założenia stawiają przed Nauczycielem bardzo wymagającą gotowość do akceptacji pomyłek u Uczniów, a jednocześnie stałe towarzyszenie Uczniom w ich refleksji na drodze do osiągnięcia celów. Ta droga oparta jest na zestawie 5 „magicznych” pytań:
- Co jest naszym celem długoterminowym?
- Gdzie jesteście teraz?
- Co zaplanowaliście?
- Co zrealizowaliście?
- Jaki jest wynik działania?
- Czego się nauczyliście?
- Co dziś utrudnia nam osiągnięcie celu?
- Co planujecie osiągnąć w następnym kroku?
- Kiedy będziemy mogli zobaczyć rezultaty następnego kroku?
Czy te pytania skupiają się wyłącznie na celu samym w sobie?
Łatwo zauważyć, że tylko w niewielkiej części, a przede wszystkim akcentują podejmowanie działań i refleksję wynikającą z rezultatów tych działań.
Uczeń zatem systematycznie odpowiadając sobie na pytania zadawane przez Nauczyciela uczy się specyficznego podejścia do stawianych przed nim wyzwań, w oparciu o które formułuje cele, stale analizuje miejsce w którym aktualnie się znajduje i wyzwania, które dziś stanowią największą barierę w osiągnięciu celu. Ta świadomość największego wyzwania ma za zadanie skupić Ucznia na podejmowaniu działań doskonalących ukierunkowanych właśnie na to wyzwanie. Dzięki temu Uczeń uczy się ustalać priorytety i nie rozmienia się na drobne.
A co powinno stać się podstawą wywołania reflekSji u ucznia? sukceS czy poRAŻKA?
Zarówno sukces i porażka. Nie tylko jako refleksja, ale i wyciągnięcia przez niego wniosków. By refleksja ta miała sens, Uczeń potrzebuje mieć przekonanie, że Nauczyciel naprawdę kieruje się założeniem, że nie musi on osiągnąć celu za pierwszym (a nawet za drugim) razem. Jednocześnie Uczeń musi być świadomym, że dany błąd może popełnić tylko raz. Że wolno mu eksperymentować i próbować i że kluczem do sukcesu zespołu jest tak naprawdę gotowość do eksperymentowania.
Dużo tych „musi” i „potrzebuje”…Dużo, bo:
Coaching i Improvement Kata wcale nie są proste w zastosowaniu, choć na pierwszy rzut oka wydają się zupełnie oczywiste. Praktyka jednak pokazuje, że Kata wymaga ogromnej pracy i dyscypliny zarówno u Nauczyciela jak i Ucznia. Jednak doskonałość w Kata pozwala wykreować prawdziwe kreatywnego Ucznia i prawdziwego Servant Lidera.
Wszystkim tym, którzy weszli na drogę ciągłego doskonalenia lub dopiero się do tej drogi przygotowują życzę wytrwałości i gotowości w poznawaniu głębokiego sensu Kata stojącego za tym doskonaleniem. Życzymy Wam również, byście zawsze na tej drodze mieli Nauczyciela, który z Wami będzie zgłębiał tajniki nauczycielskiego Kata!
Zobacz też
Szkolenie Improvement Kata, czyli sposób na pracę lidera z zespołem nad osiągnięciem celu